Öncelikle ergenlik karmaşık bir dönemdir. Genellikle 12 yaştan itibaren başlayan bu süreç bir geçiş dönemidir. Çocukluktan ergenliğe geçişte birey karmaşa içerisindedir. Gerek duygusal gerek fizyolojik olarak değişmek kafa karıştırıcıdır. Ebeveynler bazen bu noktada ne yapması gerektiğini bilemeyebilir. Ergen için çocukluktan çıkmış olmanın zorluğu ve yetişkin miyim çocuk muyum karmaşası aynı şekilde ebeveyn içinde sancılı bir süreç olabilir. Şimdi ben çocuğuma bir çocuk gibi mi yoksa bir yetişkin gibi mi davranmalıyım? Her söylediğim şeye tepki gösterir oldu… Bizden uzaklaşmak istiyor, yanında olmak istiyorum ama izin vermiyor… Buna benzer birçok şey düşünen ebeveyn de ne yapacağını bilemeyip ergenin duygusuyla çıkmazda hissedebilir.
Peki ergen ne ister?
Ergenlik dönemindeki karmaşık duygular ve deneyimler yaşarken ebeveynlerini farklı yollarla sınayabilir. Bu süreçte ebeveynlerin tutarlı bir tutum sergilemeleri ve ergenlere karşı sabırlı ve anlayışlı olmaları önemlidir. Bebeklikte fiziksel ve duygusal ihtiyaçlarını karşıladığınız çocuğunuzun ergenlik döneminde yine sizden aldığı güven duygusuna, ona olan ilginizi yitirmeyeceğinizi hissetmek ister. Ama bunun yolları değişmiştir. Öncesinde bir ihtiyacı olduğunda ağlayan bir çocuk artık ergenlik döneminde ve ihtiyaçlarını karşılayıp karşılamayacağınızı sizi sınayarak yapıyor. İçsel olarak karmaşada ve bu karmaşada siz sağlam mısınız? Yaşamış olduğu değişimle sizi de sınar… Her birinin denediği yol farklıdır. Ergen güvende olduğunu, anlaşıldığını ve akranlarıyla zaman geçirme isteğine karşı da ebeveynlerinin onun yanında olduğunu hissetmek ister.
ERGENİN DUYMAK İSTEYECEĞİ 7 CÜMLE
- Seni dinliyorum.
Ergen dinlendiğini, anlaşıldığını bilmek ister. Size saçma gelen sorular sorabilir. Hormonların etkisiyle dürtüsel davranışlarda bulunabilir. Burada yaptığı davranışı size açıklamasına izin verin. Onu anlamakta zorlanabilirsiniz. Zorlandığınız noktada onu anlamaya çalıştığınıza dair sorular sorun ve dinlemeye devam edin.
- Seni seviyorum.
Her ne kadar aileden uzak akranlarıyla ilişki içerisinde olma ihtiyaçları olsa da sevildiğini bilmek ister. Özellikle fiziksel olarak yaşadıkları değişimlerde kendilerini beğenmeme duyguları yaşayabilirler. Bu noktada bu yaşamış olduğu değişimi açıklayıp onu sevdiğinizi hissettirmeniz önemlidir.
- Seninle gurur duyuyorum.
Kendilerini keşfettikleri, ilgi alanlarının değişebileceği bu dönemde ergenin başarılarını takdir etmek, yeteneklerini keşfetmesini sağlamak önemlidir. Yeteneklerini, başarılarını ödüllendirip onunla gurur duyduğunuzu söyleyebilirsiniz.
- Senden özür diliyorum.
Bu dönemde hatalı davranışlar sıklıkla yaşanabilir. Ergenin yaptığı davranışlara aşırı tepkiler göstererek onda kırılmalara yol açabilirsiniz. Önemli olan çatışmayı çözümleyebilmek. Göstermiş olduğunuz aşırı tepkiden dolayı özür dilemeniz ergene hatalı olduğunda gelip sizden özür dilemeyi öğretecektir.
- Seni affediyorum.
Hatalı davranışlarında; ergenle aranızda bu davranışı konuştuktan sonra onu affettiğinizi söyleyin. Suçlayıcı kelimeler kullanmak yerine ben dili ile konuşup bu davranışın size nasıl hissettirdiğini davranışının getireceği sonuçları birlikte konuşup affettiğinizi bildirin.
- Bu yaptığın şey senin sorumluluğun.
Yaptığı davranışın sonuçlarında ne oldu? Bunu konuşun. Bu sonuç onun hayatını nasıl etkiledi? Her yaptığı seçim ve davranışın onun kendi hayatının sorumluluğunda olduğunu mutlaka söyleyin.
- Bana ihtiyacın olduğunda ben buradayım.
Davranışının onun sorumluluğunda olduğunu bilen ergene size ihtiyacı olduğunda orada olduğunuzu söyleyin. Çocukken ihtiyaçları bakımveren tarafından ağlayarak veya farklı tepkilerle karşılanan çocuk artık farklı bir dönemde, bireyselleşemeye ailesinden ayrışmaya çalıştığı bu süreçte ihtiyacının güvenli bir ortam ve sevgi olduğunu unutmayın.
Psikolojik Danışman Berfin Çoksüer
