Çift Terapisi Nedir? – Çift Terapisine Ne Zaman Başlanmalı? – Çift Terapisi Ne Kadar Sürer?

Çift terapisi, yakın bir ilişki içerisinde bulunan iki kişinin yaşadığı sorunlara yönelik terapi biçimidir. Bu ikili ilişki, terapistin de ilişkiye dahil olmasıyla birlikte üçlü bir ilişkiye dönüşür. İnsanlarla olan ilişkilerimiz bizler için hem mutluluk hem de sorun kaynağı olabilir. Mutlu bir ilişki çoğu zaman diğer alanlarda da iyileştirici bir etkiye sahiptir. Fakat, her ilişki düz bir çizgide ilerlemez ve zaman zaman çatışmalar, tartışmalar ve sorunlar ortaya çıkabilir. Dolayısıyla, sahip olduğumuz ilişki bir süre sonra bizim mutsuzluk kaynağımız olmaya başlar ve yaşamımızın diğer alanlarını da kötü etkiler. Çünkü kötü giden bir ilişki hem erkek hem de kadın için yoğun bir acı kaynağı olur.

Terapiye ne zaman başvurmalı?

• İki insanın olduğu yerde çatışma kaçınılmazdır. Çatışmanın olmadığı bir durumda ilişkiden de söz edemeyiz. Bu yüzden, ilişkinizde çatışma yaşıyorsanız ve bazı sorunlarınız varsa önce kendi aranızda konuşmayı, çözmeyi deneyin. Eğer ki bu işe yaramadıysa bir yakınınızdan, bir dostunuzdan tavsiye isteyin. Fakat, yine çözemiyorsanız bir uzmandan destek almanızın zamanı gelmiş demektir.
• Yani, ilişkinizde veya evliliğinizde mutsuz olduğunuzu, acı çektiğinizi, sorunlarınızı çözemediğinizi ve bir döngüye takılıp kaldığınızı düşünüyorsanız bir uzmandan destek almanız sizin ve ilişkiniz için iyi olacaktır.

Çift terapisinde, terapistin rolü nedir ve süreç nasıl işler?

• Çift terapisi, terapistin de dahil olması ile birlikte üçlü bir ilişkiye dönüşür. Terapist bu ilişkide pasif bir dinleyici veya aktif bir eğitmen değildir. Bilgi ve tecrübesi ile sorunların ve çözümlerin birlikte keşfedileceği bu yolculukta rehberdir. Çiftler genellikle terapiye başladıklarında terapisti hakem yerine koymaya çalışırlar ve kendi haklılıkları için onay almak isterler. Ancak terapist hakem değildir, böyle bir onay sağlamaz ve ayrıca her terapinin kendi kuralları bulunur. Çift terapisi de sır saklamamak, hakaret etmemek, ötekini dinlemek gibi birtakım kuralları içerir.
• Çift terapisinde ilk iki görüşme değerlendirme görüşmesidir. Bu görüşmelerde sorun anlamaya çalışılır. İkinci görüşmede eşlerle ayrı ayrı görüşülür ve sonraki seanslarda terapist gerekli görmediği taktirde oturumlar çift olarak devam eder. Terapi süresi ortalama 15 seanstır. İlk iki seans değerlendirme, sonraki seanslar müdahale seanslarıdır. Ancak bu süre, çiftin veya ilişkinin durumuna göre değişiklik gösterebilir.

Çift terapisinde neye dikkat edilir, ilişki nasıl analiz edilir?

• Çift terapisinde öncelikle, tarafların bireysel özelliklerine dikkat edilir. Bu bireysel özellikler arasında tarafların sahip olduğu farklı fiziksel özellikler, zekâ, kişilik, eğitim durumu, hastalık geçmişi ve aile arka planı gibi çeşitli etmenler bulunur.
• Bu bireysel analizlere istinaden, daha sonra çiftin sahip olduğu ilişki biçimi analiz edilir. Her bir eşin ilişkiye ya da evliliğe bakış açısı, evlilikten ne beklediği anlaşılmaya çalışılır. Örneğin, evliliği macera olarak gören biri ile evliliği sakin liman olarak gören birinin evlilikten beklentileri farklı olur. Macera olarak gören kişi yeni şeyler denemek, birlikte keşfetmek isteyebilirken; liman olarak gören biri daha sakin, güvenli sınırları terk etmeden bir ilişki isteyebilir.
• Daha sonra, sorunun ne olduğu anlaşılmaya çalışılır. Özellikle, evliliklerde bazı sorunlarla sık karşılaşırız. Bu sorunlar;
  • Ailelerle ilgili sorunlar, gelin-kaynana sorunu gibi
  • Cinsellik ile ilgili sorunlar
  • Paranın kontrolü ve yönetimi ile ilgili sorunlar
  • Çocukların nasıl yetiştirileceği ile ilgili sorunlar
  • Boş vakitlerin nasıl değerlendirileceği ile ilgili sorunlar
  • Veya aldatma gibi sorunlardır.
• Bununla birlikte çiftin iletişim tarzı, çatışmaları çözme biçimleri ele alınır. Eğer ki, iletişimde mahşerin 4 atlısı olarak ifade edilen bir tarz bulunuyorsa bu büyük bir sorun olduğunu gösterir. Bunlar;
  • Aşağılama (Kişiye yönelik beceriksizsin, aptalsın gibi aşağılayıcı ifadelerdir)
  • Eleştiri (Yine soruna değil de kişiye yönelik hep böyle yapıyorsun, bir işi de düzgün yap gibi ifadelerdir)
  • Sürekli savunma halinde bulunma (Sorunu anlamaya çalışmak yerine kendini savunmaya veya karşı saldırıya geçme biçimidir)
  • Duvar örme (Kişi kendisini iletişime kapatır, hiçbir şekilde uygun bir yanıt veya tepki vermez, canım öyle istedi, sanane gibi ifadelerdir)

Çift terapisinde iyileşme nasıl sağlanır?

• Daha önce de bahsettiğimiz gibi, ilişki olan her yerde çatışma kaçınılmazdır. Dikkat edilmesi gereken zaman ise çatışmanın döngüye dönüştüğü, ilişkiye ve taraflara zarar vermeye başladığı zamandır.
• Öncelikle, ilişkide tek bir suçlu bulunmaz. Her sorun karşılıklı bir etkileşimin ürünüdür. Genellikle eşler birbirlerini suçlar ve sorunun kendisinde değil, öteki tarafta olduğunu ileri sürer. Örneğin çift, terapiye öfke problemleri yüzünden başvurur ve adam karısının çok ani sinirlendiğini, o çözülürse sorunların da çözüleceğini düşünür ve kadın da aynı fikirdedir. Fakat burada atlanan nokta, adamın kadının öfkesindeki payıdır. Örneğin adam, eşine karşı güven problemi yaşıyor ve bunu bir şekilde karısına yansıtıyordur. Karısı da eşi ile bu konuları konuşmaktan çekindiği için hissettiği kırgınlığı başka alanlarda öfke olarak yansıtabilir. Yani, sorun kadındaymış gibi görünse de adamın karısının öfkesindeki payı büyüktür. Dolayısıyla, ilişkideki hiçbir sorun tek bir tarafa bağlı kalınarak ele alınamaz.
• Son olarak sorun, her iki eşi de kapsayacak şekilde tanımlanır ve daha sonra terapinin nasıl olacağına ilişkin bir terapi planı geliştirilir. Bu plan içinde, çiftin iletişim tarzlarını değiştirmek, sorumluluktan pay almasını sağlamak ve birbirlerini desteklemek gibi birtakım bilişsel, davranışsal ve duygusal yöntemler kullanılmaya başlanır.

Çift terapisinden kimler yararlanabilir?

• İlişkilerinde veya evliliklerinde problem yaşayanlar.
• Boşanmak isteyenler veya boşanmışlar.
• Aile yaşamında iş değiştirme, taşınma gibi uyum sorunları yaşayanlar.
• Evliliklerinde ekonomik problemler yaşayanlar.
• Ruhsal bozukluk veya madde kullanım sorunları bulunanlar.

Psikolog Gazali Mutlu